دلایل کم اشتهایی و لاغری بچه ها
به گزارش هاست لینوکس، زندگی آنلاین/ هدف از مقوی کردن غذای کودک این است که انرژی غذای او بیشتر گردد. به خصوص بچه هایی که دچار اختلال رشد هستند یا بیمار شده اند، احتیاج به غذای مقوی دارند. در مغذی کردن علاوه بر اینکه انرژی غذا افزایش می یابد.
برای مقوی و مغذی کردن غذای کودک چه کارهایی باید انجام داد؟
هدف از مقوی کردن غذای کودک این است که انرژی غذای او بیشتر شود. به خصوص بچه هایی که دچار اختلال رشد هستند یا بیمار شده اند، احتیاج به غذای مقوی دارند. در مغذی کردن علاوه بر اینکه انرژی غذا افزایش می یابد، املاح، ویتامین ها و پروتئین آن نیز بیشتر می شود. مقوی و مغذی کردن غذا برای تمام بچه ها به خصوص بچه ها بیمار، دچار اختلال رشد، سوء تغذیه و یا نارس بودن زمان تولد، توصیه می شود. برای مقوی کردن غذای کودک می توانید به هر وعده غذایی او یک قاشق مرباخوری روغن مایع یا کره و یا مقداری آرد اضافه نمایید.
برای مغذی کردن غذای کودک از روش های زیر بهره ببرید
تا حد امکان، مقداری گوشت مرغ، ماهی، گوسفند و ... را به طور چرخ کرده و یا تکه ای به غذای کودک اضافه کنید.
حبوبات مثل نخود، لوبیا، عدس و ماش که خوب پخنه و له شده باشد را به غذای کودک اضافه نمایید.
تخم مرغ آب پز سفت شده را می توانید در داخل پوره سیب زمینی یا سوپ کودک پس از طبخ رنده کنید.
تعدادی قلم گوسفند یا گوساله را به طور جداگانه خوب بپزید، چربی روی آن را دور بریزید و عصاره آن را برای مدت کوتاه در یخچال و برای مدت طولانی در فریزر نگهداری کنید و به هر وعده غذایی کودک دو قاشق غذاخوری از این عصاره اضافه نمایید.
با استفاده از پودر جوانه غلات و حبوبات می توان غذای کودک را مقوی و مغذی کرد. می توانید جوانه کامل یا پودر آن ها را به سوپ یا آش کودک اضافه کنید. جوانه غلات و حبوبات به هضم غذای کودک یاری می کنند. می توانید جوانه گندم را پس از خشک کردن، پوره کرده و به همراه ماست یا آبمیوه به کودک بدهید.
روش از شیر دریافت بچه هایی که 2 سال کامل شیر مادر مصرف کرده اند
از شیر دریافت کودک باید به تدریج و در طی چند هفته صورت گیرد، زیرا از شیر دریافت ناگهانی موجب ایجاد اختلالات تغذیه ای و روحی در کودک می شود. برای از شیر دریافت کودک به نکات زیر توجه نمایید:
میزان غذا و تعداد وعده های غذایی کودک را افزایش دهید (حداقل 5 وعده در روز).
فاصله های شیردهی را افزایش دهید.
روزهای اول، شیردهی در صبح و سپس شیردهی در زمان عصر را قطع کنید، ولی به کودک محبت کرده و بگذارید به مادر احساس نزدیکی بیشتری داشته باشد.
وقتی کودک تمایل شدید به خوردن شیر دارد، به زور او را را از سینه جدا نکنید.
در مرحله آخر از شیر دریافت، آخرین وعده شیردهی را در شب قطع کنید.
برای تامین کلسیم بدن کودک هر روز به او از گروه شیر و لبنیات بدهید.
پایش رشد (پیگیری رشد کودک)
والدین گرامی
برای مطمئن شدن از شرایط تغذیه و رشد بچه ها خود باید رشد او را پیگیری نمایید، یعنی با در دست داشتن کارت رشد کودک (کارت مراقبت ها یا کارت واکسن) باید جهت اندازه گیری قد، وزن و ... رسم نمودار رشد و دریافت آموزش های مورد احتیاج (که بسیار اهمیت دارد) به مراکز بهداشتی درمانی یا پزشک مراجعه نمایید. پایش رشد کودک در سال دوم هر دو ماه یکبار، در سال سوم هر سه ماه یکبار و در سال های چهارم، پنجم و ششم هر 6 ماه یکبار انجام می شود.
رفتارهای تغذیه ای نادرست از 6 ماهگی تا 2 سالگی کدامند؟
بی اشتهایی و نحوه مقابله با آن
تعریف مادران از بی اشتهایی و قضاوت آنان در این ارتباط همواره یکسان نیست. برخی از مادران از بی اشتهایی و عدم رغبت کودک به غذا خوردن شکایت می کنند، در حالی که فرزندشان از رشد نسبتا مناسبی برخوردار است. دلیل بی اشتهایی برخی از بچه ها آن است که به طور مکرر از مواد غذایی دیگری نظیر بیسکویت، موز و یا میوه های دیگر در فواصل وعده های غذایی استفاده می کنند، بنابراین زمانی که مادر غذای اصلی آنان را آماده می نماید، نسبت به آن بی میل و بی اشتها هستند. برخی از مادران در خصوص غذا نخوردن کودک از روش های زیر استفاده می کنند که متاسفانه هیچ کدام هم پیروز نیست.
روش التماس
مادر به هر طریقی سعی می نماید که کودک را وادار به خوردن کند. ملتمسانه به او نگاه می نماید و می گوید : این لقمه را به خاطر من بخور، این یکی را به خاطر خاله جان...، این لقمه آخر است، بخور تا به پدرت بگویم چه بچه خوبی هستی.
روش انحراف فکر
برای غذا دادن به کودک او را کنار تلویزیون می نشانند تا کارتون تماشا کند و یا اطرافیان شکلک در می آورند و یا اینکه صدای حیوانات را تقلید می کنند تا کودک چند قاشق غذا بخورند.
روش پاداش
می گویند : اگر غذایت را بخوری، تو را به پارک می برم، یا برایت بستنی می خرم.
روش تهدید کردن
اگر غذایت را نخوری تو را دوست ندارم یا تو را تنبیه می کنم یا همین طور ضعیف و کوچک باقی می مانی.
روش اجباری
او را بغل می کنند و یا با باز کردن دهان او، به زور و حتی با دریافت بینی اش، غذا را در دهانش می گذارند که اکثرا هم منجر به استفراغ غذاهای خورده شده می شود.
روش کودک سالاری
به این صورت که هر ماده خوراکی را که بچه درخواست کند فراهم می کنند، حتی اگر برایش مضر باشد. فقط آرزوی والدین این است که او چیزی بخورد. حالا هر چه بود، مهم نیست.
همان طور که گفته شد، هیچکدام از روش های فوق صحیح نیست به خصوص روش اجباری که در این روش کودک حالت دفاعی به خود می گیرد و با بیرون ریختن غذا، تف کردن محتویان دهان، نجویدن، نگهداشتن غذا در دهان و یا حتی استفراغ کردن بعد از بلعیدن اجباری آن، از خوردن غذا امتناع می نماید. در روش کودک سالاری، او پی می برد که زمان مصرف غذا، بهترین موقعیت برای کج خلقی، وصول به خواسته هایش و جلب توجه دیگران است.
برخی از بچه ها 11 تا 30 ماهه که همواره قبل از آن که گرسنه شوند غذا به آنان عرضه می شود، یعنی در حقیقت هرگز به آن ها اجازه داده نمی شود خودشان درخواست غذا کنند، معمولا با غذا بازی می کنند، با قاشق آن را به هم می زنند و یا غذا را دوروبرشان می ریزند. باید توجه داشت که اصولا چون بچه ها درک درستی از زمان ندارند، در بسیاری اوقات عجله ای هم در غذا خوردن ندارند، ولی استنباط مادر این است که کودک اشتها ندارد و خوب غذا نمی خورد، بنابراین او را وادار به شتاب در خوردن می کنند، در حالی که بازی کردن با غذا، رفتار طبیعی کودک برای درک محیط دور و بر او است. اگر به کودک فرصت لازم جهت استفاده از مهارت های جدید مثل دریافت فنجان یا قاشق داده نشود، سبب خشم او می شود. بچه ها در سنین 6 تا 7 ماهگی دوست دارند قاشق یا فنجان را خودشان به دست بگیرند، گرچه در این کار مهارت ندارند، ولی به آن تمایل دارند، بنابراین باید این نشانه ها را شناخت و فرصت های مناسب را در اختیارشان قرار داد.
بچه ها با یکدیگر تفاوت دارند
به تفاوت ها و خصوصیات فردی بچه ها باید توجه داشت. حجم غذای دریافتی در دفعات مختلف و در هر کودک متفاوت است و بستگی به شخصیت کودک دارد. مثلا بچه ها آرام بیشتر می خورند، ولی همین بچه ها هم ممکن است در یک وعده کمتر و در وعده دیگر بیشتر بخورند، بنابراین مادران نباید انتظار داشته باشند که همواره بشقاب یا کاسه غذای کودک خالی شود، در حالی که ممکن است چند قاشق و یا حتی 2 یا 3 قاشق غذا در هر وعده غذا برای یک شیرخوار 6 تا 8 ماهه کافی باشد و به هر حال توسل به زور و فشار هرگز کار مناسبی نیست. برعکس بچه ها فعال به دلیل توجه بیشتر به محیط اطراف خود، به حجم کم، ولی دفعات بیشتر غذا احتیاج دارند. گاهی بچه ها مانند بزرگسالان ممکن است نسبت به غذاهای مختلف و یا اوقات مختلف غذا، اشتهای متفاوت داشته باشند. مثلا گاهی نسبت به صرف صبحانه بی اشتها هستند، به خصوص بعد از یک سالگی، اگر شب ها زیاد شیر خورده باشند و یا گاهی عصرها که فعالیت زیادی کرده و خسته هستند و یا به دلیل یک حمام طولانی، خواب آلود شده اند، ممکن است بیشتر به خواب احتیاج داشته باشند و کمتر غذا بخورند.
رفتار والدین
وسواس والدین و توسل به هر کاری برای اینکه کودک بیشتر غذا بخورد و اشتغال ذهنی آنان برای هرچه بیشتر شدن وزن کودک، یکی از مسائل است.
عدم توجه والدین با تاثیر وراثت، محیط، نوع شخصیت و رفتار کودک و احتیاج های او و صرفا توقع داشتن یک بچه درشت و چاق، موجب می شود تصور کنند که با فشار آوردن و به زور غذا دادن به کودک می توانند به آرزوی خود برسند. گاهی نیز وسواس به خرج می دهند که بچه حتما باید فلان مقدار گوشت یا سبزی یا شیر و مواد نشاسته ای را بخورد، بنابراین اطلاعات و برداشت های نادرست، موجب اصرار بیش از حد والدین و فشار بی مورد بر کودک می شود. مادر می گوید: چرا بشقاب غذای تو خالی نشده، تو که چیزی نخوردی، این همه زحمت کشیدم و برایت غذا درست کردم لب نزدی. این فشار ها علاوه بر آثار سوئی که بر روح و روان کودک وارد می آورد، چه بسا موجب خدشه دار شدن روابط والدین و فرزند می شود، در عین حال اغلب بی نتیجه بوده و یا حتی نتیجه معکوس می دهد. گاهی اوقات کوشش بیش از حد برای برقراری نظم و انضباط در موقع غذا خوردن و به اصطلاح رفتار صحیح داشتن سر سفره غذا برای کودکی که دوست دارد با غذایش بازی کند، منجر به حالت تنفر از غذا خوردن می شود.
گاهی عوامل دیگر مثل اضطراب زیاد مادر به دلیل فشار ناشی از کار و مشغله فراوان یا احساس گناه مادر به واسطه این ذهنیت که مادر خوبی نیست و به دلیل کار زیاد از فرزندش غافل می شود، موجب می شود که برای غذا خوردن کودک کوشش و وسواس بیش از حد بنماید تا بتواند احساس مادر بودن را که تصور می نماید نیست، در خود ایجاد نماید. علاوه بر مواردی که ذکر شد گاهی عوامل دیگری نظیر اصرار به جدا کردن کودک از کار یا چیزی که دوست دارد، ولی مجبورش می کنند تا آن را رها کند و غذا بخورد یا اصولا عدم رضایت کودک از موقعیت خود در خانواده و یا عدم محبت به موقع والدین، همچنین استرس و تنش حاصل از رفتار پدر و مادر با یکدیگر، خوردن غذاهایی که دوست ندارد و یا غذایی که بقیه اعضاء خانواده هم اظهار می کنند که دوست ندارند و در نتیجه او هم یاد می گیرد که دوست نداشته باشد، غذاهای یک جور، یکنواخت و یک مزه، بدون تغییر رنگ و بو همه می توانند بر اشتها و غذا خوردن کودک اثر گذاشته و باعث مقاومت کودک و در نتیجه اعمال فشار بیشتر از طرف مادر و افزایش نگرانی او از غذا نخوردن کودک شوند.
همه این عوامل باید مورد توجه قرار گیرند و برای برطرف مسائل کوشش شود و در نتیجه شیوه مطلوبی برای تغذیه کودک انتخاب شود تا غذا خوردن برای او یک تجربه شیرین و دلچسب و برای مادر سبب آرامش خیال و انگیزه بیشتر جهت تهیه غذاهای مناسب و متنوع شود.
منبع: همگردی