میراث ادبی ایران؛ گنجینه ای ارزشمند در دنیا - هاست لینوکس

به گزارش هاست لینوکس، هفته میراث فرهنگی در ایران از (28 اردیبهشت تا سوم خرداد) با پرداختن به اهمیت و جایگاه مواریث فرهنگی، موزه ها و آثار و گنجینه های کهن برای جلب توجه بیشتر مردم به داشته های ارزشمندی است که شاید در طول سال در لابه لای دغدغه های مختلف زندگی کمتر مورد توجه قرار می گیرد. تنوع و تعدد میراث فرهنگی (از عناصر ملموس تا ناملموس) علاوه بر اینکه ایران را در طول قرن ها مورد توجه شرق شناسان، باستان شناسان و ایران شناسان قرار داده و کشورمان را جز 10 کشور نخست دنیا در ثبت این آثار در لیست دنیای یونسکو است، از سال های دور اشتیاق و انگیزه فراوانی در دل گردشگران برای سفر و تماشای این آثار در شهرهای مختلف ایران، ایجاد نموده است.

توس - آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی (شاعر قرن چهارم) صاحب شاهنامه

میراث فرهنگی ناملموس یا میراث معنوی هر کشور ارزشمندترین گنجینه های فرهنگی مردم یک سرزمین را شامل می گردد، گنجینه ای که ریشه در تمدن و تاریخ آن کشور دارند، این میراث، گستره وسیعی از هنرهای بومی، آیین های سنتی، جشن ها و مراسم ملی، مهارت های دستی و فرهنگ شفاهی مردم یک کشور را شامل می شوند. در این میان ادبیات یکی از اجزا مهم میراث فرهنگی یک کشور محسوب می گردد، از همین رو بسیاری از مردم دنیا، کشورها را به واسطه شعر و ادبیات غنی، شاعران و نویسندگان و آثار مشهورشان می شناسند.

ایران هم از این قاعده مستثنی نبوده و حتی بسیاری از شعرای ملل، تحت تأثیر ادبیات فارسی بوده اند، به همین جهت درخشش میراث ادبی ایران در دنیا مدیون نثرهای شکوه مندی است که از گذشته های دور تا به امروز به جای مانده است.

شیراز، سعدیه / آرامگاه سعدی (شاعر قرن هفتم) صاحب بوستان و گلستان

دوران قاجار یکی از مهمترین دوره های تاریخی بود که توانست میراثی ارزشمند را نصیب ادبیات فارسی کند، در همین دوره بود که دامنه مقاصد نثر وسعت گرفت و توجه مسائل سیاسی و اجتماعی گروه خوانندگان را به تدریج فراوان تر کرد. تأسیس دارالفنون، راه اندازی چاپخانه های سنگی در تهران و تبریز، اعزام دانش آموزان ایرانی به اروپا، همگی از جمله عواملی بود که بر ادبیات دوره قاجار اثر گذاشت.

رهاورد همین تاریخ کهن در سرزمین ما و میراث ناملموس فرهنگی موجود در آن باعث شده تا ایران به یکی از کشورهای پر جاذبه در این زمینه تبدیل گردد و سالانه گردشگران داخلی و خارجی زیادی را به مقاصد گردشگری ادبی همانند اصفهان و شیراز به واسطه قرار گرفتن آرامگاه حافظ و سعدی، منطقه یوش (محل تولد نیما یوشیج)، تبریز به علت وجود خانه شهریار، نیشابور به واسطه مقبره خیام، همدان به علت وجود مقبره باباطاهر و مشهد به واسطه مقبره فردوسی می کشاند.

نیشابور - آرامگاه حکیم عمر خیام (شاعر قرن پنجم) صاحب دیوان خیام

برخلاف میراث فرهنگی ملموس که امکان حفاظت، نگهداری و انتقال آن به نسل های بعد وجود دارد، نگهداری از آثار فرهنگی ناملموس جز با ثبت اسناد نوشته شده و معرفی آن ها به نسل های بعدی ممکن نیست. به همین علت یونسکو تصمیم به تشکیل کمیته ای دنیای برای ثبت و حراست از فرهنگ و آداب و رسوم کشورهای مختلف دنیا گرفت. به همین دلیل هم بود که سال 1389 موسیقی مقامی استان خراسان شمالی به عنوان هفتمین اثر معنوی ایران در لیست میراث ناملموس به ثبت رسید.

نوازنده موسیقی مقامی استان خراسان شمالی

اما ارتباط موسیقی مقامی استان خراسان شمالی با میراث ادبی ایران چه بود؟ بخش های مختلف خراسان شمالی موسیقی متفاوتی دارند که یکی از آنها بخشی ها هستند، از نظر مردم خراسان تسلط کامل به ساز و آواز برای بخشی شدن کافی نیست. بخشی ها فارغ از نواختن دوتار خراسان، در بداهه سرایی، قصه گویی و شعرسرایی هم مهارت ویژه ای دارند، داستان بخشی ها مضامین اخلاق، عرفان، شعر و ادبیات را در بر می گیرد. بخشی ها فرهنگ و ادبیات غنی خراسان شمالی را هم زمان با نواختن دوتار با آواز محلی سر می دهند و داستان های اصیل این منطقه را با زبان شعر، بداهه سرایی می نمایند.

از این ویژگی ها در ایران بسیار است، گنجینه ای از میراث ادبی. اگر چه امروزه گردشگری ادبی برای دوستداران میراث ادبی به سبک نوینی از گردشگری بدل شده و به عنوان یکی از شاخه های گردشگری فرهنگی، جای خود را در میان هواداران شعر و ادب و هنر باز نموده است، اما هنوز هم بهره مندی از این گنجینه ارزشمند با نقطه مطلوب خود فاصله دارد.