مرد صد میلیونی! - هاست لینوکس

به گزارش هاست لینوکس، در واقع باید گفت زندگی محسن یگانه داشت در نوعی از فراموشی سپری می شد که این خبر حالا او را دوباره مورد توجه قرار داده است؛ این خواننده موسیقی پاپ، شش سال است آلبومی منتشر نکرده و در انتشار تک آهنگ هایش نیز بسیار کم کار است.

سال گذشته از او تنها دو تک آهنگ منتشر شد و سال جاری هم تنها یک اثر. البته او همیشه مورد توجه طرفداران میلیونی خود در صفحه اینستاگرامش بوده است، اما به لحاظ حضور مستمر در سر خط خبرهای موسیقی کشور، مدت ها بود او غیابی نسبی را تجربه می کرد.

با این حال، همین خبری که او سه روز پیش در صفحه شخصی اش منتشر کرد و می گفت بازدید موزیک ویدئوی بهت قول می دم در یوتیوب، از 100میلیون گذشته است.

این عدد، یعنی 100 میلیون بازدید یا 100میلیون کاربر ؟! بهت قول می دم، مخاطبی فراتر از مرزها یافته و کاربران کشورهای مختلف آن را شنیده و دیده اند.

حالا این رکورد عجیب در حالی به نام محسن یگانه نوشته می گردد که او صاحب پربازدیدترین ویدئوی بارگذاری شده با محتوای فارسی در یوتیوب است؛ اتفاقی که این بار نه هیچ یک از اینفلوئنسرها و بلاگرهای پرسروصدا و نه آدم پرهیاهویی چون امیر تتلو و امثالهم، بلکه یک خواننده کم سروصدای موسیقی پاپ آن را رقم زده است. چه شد که یک موزیک ویدئوی ساده که ماحصل تدوینی ساده از برگزاری یکی از کنسرت های محسن یگانه است، پربازدیدترین ویدئوی فارسی یوتیوب شد؟

4 سال، 100میلیون بازدید

محسن یگانه وقتی دوم دی ماه سال1395 پشت لپ تاپش نهاده شد تا موزیک ویدئوی بهت قول می دم خودش را روی معروف ترین سرویس اشتراک ویدئو در دنیا، یعنی یوتیوب بارگذاری کند، مطلقا فکرش را هم نمی کرد دقیقا چهار سال بعد، در دی 1399، ویدئویی که آنجا در یوتیوب گذاشته، 100میلیون بازدید را رد کند و بگردد پربازدیدترین محتوای فارسی که تا به امروز در این سامانه دنیای به اشتراک گذاشته شده است. حالا لابد خودش هم حسابی شگفت زده شده است. او حالا این خبر را در صفحه شخصی اش منتشر نموده و نوشته: 100میلیون بازدید، اونم فقط تو یوتیوب. بله، فقط در یوتیوب.

3 روز، 500هزار بازدید

حالا که در حال تنظیم این گزارش هستیم، سه روز از انتشار خبر 100میلیونی شدن موزیک ویدئوی بهت قول می دم در یوتیوب گذشته است. جالب این که از لحظه مخابره این خبر، همین طور به تعداد بازدیدهای این ویدئو افزوده می گردد. طبیعی است؛ لابد همه آنها که این ویدئو را در این چهار سال در یوتیوب ندیده اند حالا سری به آن صفحه می زنند تا تماشایش نمایند و همین به بازدیدها می افزاید. عده ای هم لابد هستند که می خواهند بروند و آن عدد شگفت انگیز 100میلیون را زیر فایل ویدئو ببینند تا باورشان گردد و همین هم باز به بازدیدها می افزاید. تا لحظه تنظیم این گزارش، تعداد بازدیدنماینده های این موزیک ویدئو در یوتیوب، به 100میلیون و 454هزار و 741نفر رسیده است. یعنی از وقتی خبر 100میلیونی شدن این ویدئو مخابره شده، حدود نیم میلیون نفر به آمار بازدیدهای آن اضافه شده است. این یعنی در این چهار سال، به طور میانگین روزانه حدود 68هزار نفر این ویدئو را در یوتیوب دیده اند، اما در همین سه روز که خبر 100میلیونی شدن مخابره شده، روزانه بیش از 150هزار نفر آن را دیده اند.

علاوه بر یوتیوب

بله، فقط در یوتیوب. این قدر بازدید آن هم فقط در یوتیوب. البته در همین یوتیوب، نسخه های فرعی از این قطعه هم هست. مثلا یک بارگذاری دیگر، بیش از 21هزار بار بازدید شده است. یک موزیک ویدئو هم هست که البته فقط موزیک است با زیرنویس کردی و عربی که بیش از 763هزار بار در همین یوتیوب دیده شده است. به همه اینها بیفزایید دیگر بارگذاری های این موزیک ویدئو را در دیگر پلتفرم های موجود در فضای وب یا در شبکه های اجتماعی. دیگران هم این قطعه را خوانده اند و در یوتیوب بارگذاری نموده اند؛ از جمله عایشه گل ترک که اخیرا در فیلم مطرب مصطفی کیایی هم بازی نموده بود.

100میلیون بازدید، بدون جایزه!

بار دیگر برگردیم به پستی که محسن یگانه در صفحه شخصی اش در اینستاگرام منتشر نموده و طی آن خبر داده که موزیک ویدئوی بهت قول می دم در یوتیوب، 100میلیون بازدید را رد نموده است. او در بخشی از نوشته اش نوشته: تا اونجایی که یادمه تو این چند سال این آهنگ، انتخاب هیچ هیأت داورانی هم نبوده.

محسن یگانه راست می گوید. او پس از 16سال کار موسیقی، که هم خوانده، هم آهنگ و ترانه ساخته و هم گاهی تنظیم نموده، چندان مورد توجه آموزشگاه های جوایز و جشنواره ها قرار نگرفته است.

البته کارنامه افتخاراتش کاملا خالی نیست و یک تندیس بهترین اجرای زنده موسیقی پاپ مشترکا با احسان خواجه امیری از اولین جشنواره سالانه موسیقی ما در سال1391، یک تندیس سالن تئاتر نوکیا لس آنجلس(Nokia Theatre L.A. Live) و ثبت نام او به عنوان یکی از مشاهیر این تالار و نیز یک تندیس بهترین ترانه ساز(Songwriter) از دومین مراسم جایزه ترانه افشین یداللهی در سال1397 در آن دیده می گردد.

با این حال او با این اشاره کنایه آمیزش، به همین بخش از کارنامه اش اشاره می نماید که چرا با وجود چنین استقبالی، کمتر مورد توجه کارشناسان نهاده شده است بحث تازه ای نیست. عده ای معتقدند آنچه مردم بسیار از آن استقبال می نمایند چیزی نیست که حواس کارشناسان را جلب کند و برعکس. اما خب می دانید استثنا برای این قاعده نانوشته بسیار دیده ایم. آیا از این به بعد قرار است کارشناسان و اهالی فن، یگانه را بیش از پیش جدی بگیرند؟

پاپ داخلی روی دست پاپ مهاجران

نکته دیگری که یگانه در پست اینستاگرامی اش به آن اشاره نموده، کامنت هایی است که برای موزیک ویدئوی بهت قول می دم به اشتراک گذاشته شده است: خودم هر دفعه که از این 53هزار کامنتی که زیرشه چند تا شو می خونم و می بینم بیشتر کامنت ها غیر ایرانی هستن و آنقدر ابراز علاقه به زبان پارسی داشتن و این گروه و صدای همخونی شما و حس و حال کنسرت رو دوست داشتن، به ایرانی بودنم افتخار می کنم. حالا البته همان طور که به تعداد بازدیدهای این موزیک ویدئو افزوده شده، به کامنت ها هم هزارتایی اضافه شده است. همان طور که یگانه ادعا نموده، حجم کامنت های کاربران غیرایرانی بین نظرها بالاست. مدت هاست می دانیم موسیقی پاپ داخل ایران، از موسیقی پاپ مهاجران ایرانی پیشی گرفته است و پیش از این هم در گزارشی، از استقبال ایرانی ها و خارجی ها از کنسرت های خارج از کشور پاپ خوان های داخلی نوشته بودیم. آنجا نوشته بودیم که سالن های برگزاری کنسرت های بعضی از اهالی مهاجر موسیقی پاپ حتی پر نمی گردد؛ در حالی که خواننده های جوانی که در داخل کشور پاپ می خوانند، سالن های کنسرت ها در لس آنجلس را حسابی پر می نمایند. حالا برای موزیک ویدئوی محسن یگانه هم حکایت همان است. در یادداشتی که از محمد مفتاحی، ترانه سرا و پژوهشگر موسیقی در همین صفحه می خوانید، در این باره بیشتر گفته شده.

چرا اینقدر دیده شده؟

جدای از اینها، واقعا چرا موزیک ویدئوی بهت قول می دم محسن یگانه به چنین بازدید خیره نماینده ای در یوتیوب رسیده است. بگذارید خیلی سرراست به چند دلیل اشاره کنیم:

خلاف موزیک ویدئوهای مرسوم، این ویدئو کار سرراست و ساده ای نموده و سراغ یکی از اجراهای زنده یگانه از این قطعه رفته است. در واقع، اینجا با انتخاب یکی از کنسرت ها به جای انتخاب اجرای ضبطی و استودیویی و انتخاب تصاویر همان کنسرت به جای فراوری ویدئویی با سناریوی موزیک ویدئو، پویایی اجرا و شور و هیجان مخاطبان کنسرت، کامل منتقل شده است.

شاید از معدود دفعاتی است که طرفداران یک خواننده در سالن کنسرت، حتی پیش از آغاز خواندن سطرهای شعر آغاز می نمایند به ابراز احساسات با شنیدن ملودی ابتدایی. در حالی که باقی گیتاریست های گروه یگانه آکورد گرفته اند، یگانه، قطعه را با نواختن ملودی رو گیتار آغاز می نماید. همان نت ساده اول، سالن را می ترکاند. بعد که آغاز به خواندن شعر می نماید، همه سالن با هم همخوانی می نمایند. هر جا هم که شعر تمام می گردد و دوباره به همان ملودی می رسیم، سالن باز هم هیجانی کم سابقه را تجربه می نماید. کل این آهنگ حدودا پنج دقیقه ای، پر است از شور و هیجان مخاطبان کنسرت. در واقع، کسی که این موزیک ویدئو را ساخته، متوجه اینتراکتیو بودن اثر بوده و می دانسته مشارکت حاضران در کنسرت با خواننده و نوازنده ها و ابراز هیجان ها و همخوانی شان می تواند بسیار تاثیرگذار باشد. در کامنت های کاربران غیرایرانی هم بارها به هیجان طرفداران حاضر در کنسرت اشاره شده است. دست کم می گردد گفت برای بسیاری از آنها، این ماجرا چه بسا مهم تر از خود اجرا بوده است.

این موزیک ویدئو، به زیرنویس انگلیسی مجهز است؛ امکان بسیار ساده ای که بسیاری از موزیک ویدئوهای فارسی بارگذاری شده در یوتیوب از آن بهره نمی برند. البته منظورمان این نیست که به صرف تعبیه زیرنویس انگلیسی برای این ویدئو، بازدیدش تا این حد بالا رفته است. نه! مساله این است که ترانه این قطعه، بسیار ساده است. ساده است و از همین رو بسیار ترجمه پذیر. از همین رو بدیهی است که مخاطب غیرفارسی زبان کاملا آن را فهم کند.

درست است که شعر و موسیقی بهت قول می دم بسیار ساده هستند، اما یگانه در خواندن شعر، خلاقیت هایی به خرج داده و پیچیدگی ها و معماهای ساده ای را در تکنیک اجرا کار گذاشته است. مثلا این سطر از شعر را بخوانید: هیچ کس نمی آد جای تو/ دلشوره دارم من برای فردای تو.

یگانه این را با این تاکید روی مکث ها و فاصله گذاری ها می خواند: هیچ کس نمی آد جای تو دلشوره/ دارم من/ واسه فردای تو. دلشوره را از مصرع دوم، بدون مکثِ مرسوم در سر سطر، به سطر اول می چسباند و همین باعث تعلیقی هر چند کوتاه می گردد.

لابد دیده اید که بعضی از علاقه مندان غیر ایرانی، اخیرا به موسیقی فارسی گوش می دهند و به اصطلاح ری اکشن نشان می دهند. شیوه کار آنها این است که موزیک ویدئو یا موزیکی را می شنوند و جلوی دوربین به آن واکنش نشان می دهند. یکی از معروف ترین بلاگرهایی که با موسیقی فارسی چنین می نماید، سیاهپوستی است به نام موسی. یکی از موزیک ویدئوهایی که چندی پیش توجه او را جلب کرد، همین بهت قول می دم محسن یگانه بود. چنین پرداخت هایی هم طبعا بر توجه مخاطبان غیرفارسی زبان به این اثر بی اثر نبوده است.

15سال پس از سه گانه هاکان و محسن ها

سال1384، سال عجیبی برای موسیقی پاپ ایران بود. این موسیقی، حسابی پوست انداخته بود، هر چند این پوست اندازی به صورت رسمی رخ ننموده بود. یکی از بروز و ظهورهای این پوست اندازی، آلبومی از محسن چاوشی بود که رسما منتشر نشد و خودکشی ممنوع نام داشت. آنجا دو خواننده دیگر هم در آلبوم بودند؛ یکی محسن یگانه و دیگری حامد هاکان. موسیقی محسن چاوشی از آن روز تا امروز، بسیار دچار تغییر و تحول شده و جهتهای دیگری را پیموده است. او امروز یکی از محبوب ترین چهره های هنر ایران است. حامد هاکان از این سه گانه، کمتر توانست جای تثبیت شده ای پیدا کند. او سه سال پیش در 34سالگی درگذشت.

در این میان، محسن یگانه نیز اوج گرفت و اگرنه به مانند چاوشی، اما با دقت در جهت جدی ترگرفتن موسیقی پیش رفت.

حالا او شش سالی است آلبومی منتشر ننموده و تک آهنگ هایش را هم با خست پخش می نماید، اما همین اتفاق بزرگی که برای او در یوتیوب افتاده نشان می دهد او هم امروز 15سال پس از آن روزهای خودکشی ممنوع، در جای درستی از موسیقی پاپ ایران ایستاده است.

صابر محمدی - ادبیات و هنر / روزنامه هاست لینوکس